6 Sigma Metodolojisi : Kaliteyi ve Verimliliği Arttırın

6 Sigma metodolojisi, süreçlerdeki hataları en aza indirerek kaliteyi ve verimliliği en üst seviyeye çıkarmayı hedefleyen sistematik bir yönetim yaklaşımıdır. Veriye dayalı karar alma mekanizmalarını temel alan metodoloji, üretim-hizmet sektörlerinde süreçlerin istikrarlı ve öngörülebilir olmasına katkıda bulunur.

6 Sigma hem istatistiksel analizler hem de iyileştirme teknikleri kullanarak değişkenliği azaltır ve müşteri memnuniyetini artırır. DMAIC ve DMADV olmak üzere iki ana süreçten oluşan yaklaşım, hataların kaynağını belirleyerek sürekli gelişimi teşvik eder. Bununla birlikte metodolojiyi benimseyen işletmeler, atıkları ve gereksiz maliyetleri azaltmayı hedefler. Verimliliği de artıran sistem, çalışanların problem çözme becerilerini geliştirerek kurumsal kültürde kalite odaklı bir dönüşüm sağlar.

6 Sigma Nedir?

6 Sigma, iş yaşamında hatayı en aza indirmeyi hedefleyen bir kalite yönetim aracıdır. Temel olarak iyileştirme maksadıyla kullanılan hataları saptamayı hedefler. İşletmelerin dünya standartlarında bir kaliteye ulaşması hususunda yol gösterici niteliğe sahipolan 6 sigma metodolojisi aşağıdaki avantajları da beraberinde getirir:

• Söz konusu yönetim tekniklerinin uygulanması, işletmelerin üretim sürecini daha pratik hale getirmesine yardımcı olarak yüksek kaliteli ürünler üretme imkanı tanır. Bu kapsamda işletmelerin yeni bir ürün tasarlamak için zamandan tasarruf etmelerini, daha az emek ve kaynakla verimliliği artırmalarını mümkün kılar. Bunun yanı sıra harcanacak enerjiyi de azaltan verimlilik uygulamaları, kârın artması hususunda yardımcı olur.
• İşletmelerde altı sigma sertifikasına sahip profesyonellerin olması, kalite ve tutarlı iyileştirmeye destek olabilir. Bahsi geçen husus, yeni yatırımcıları şirketle işbirliği yapma konusunda güvende hissettirir.
• Sıfır hatayı hedefleyen kalite yönetim aracı kullanmak, daha iyi ürünler ortaya koyma konusunda da etkili olabilir. Bu kapsamda müşteri sadakatini artırmak açısından da avantaj sunar.

Bunlarla birlikte 6 sigma, kalite normlarını öğrettiği için şirketlerin ulusal ve uluslararası olarak düzenlenen standartlara uygun olmasına etki eder. Aynı zamanda işletmenin proaktif kalmasını sağlar ve değişikliklere adaptasyon sürecini kolaylaştırır.

6 Sigma 5 Temel İlkesi

Hataları mümkün olduğu kadar azaltmayı hedefleyen 6 sigma felsefesi, altı başlık altında incelenen ilkelere dayanır. Süreçler ve çalışanlar üzerinde duran söz konusu metodolojinin ilk ilkesi müşteri odaklılıktır. Bu kapsamda müşterilerin halihazırdaki beklenti ve ihtiyaçlarıyla birlikte gelecekteki taleplerini de önceden belirlemek gerekir. İşletmede oluşturulan çıktıların alıcı niteliklerine uygun olmasını sağlayan prensibe ek olarak 6 sigmanın 5 temel ilkesi aşağıdaki başlıklarda incelenmiştir:

Verileri ve Gerçekleri Merkeze Almak

Söz konusu metodolojide kusurları bulmak ve bunları yok etmek için veri toplamak önem arz eder. Akabinde ise toplanan verilerden hareketle uygun istatistiksel araçların kullanılması gerekir. Bu kapsamda 6 sigma uygulamalarının ilk aşamasında birtakım anahtar kriterler belirleyerek iş performansını incelemek gelir.

Yöntem aşamasına geçmeden belirlenen ölçütler, değişkenleri belirleme ve opsiyonel olarak tanımlama hususunda fayda sunar. Bununla birlikte sonuçları optimize etme adımında da kullanılır.

Sürece Odaklanma ve Hataları Ortadan Kaldırmak için Harekete Geçme

Söz konusu ilke, sorunun kök nedenini bulduktan sonra hataları ortadan kaldırmak için uygun değişiklikler yapmayı içerir. Bu kapsamda müşteri değeri için katkı sunmayan faaliyetleri ortadan kaldırmak gerekir.

Süreci başarının anahtarı olarak kabul eden 6 sigma kapsamında sorunlu-aykırı değerleri bulmak için çeşitli araçlar kullanmak gerekebilir. Böylelikle aykırı değerleri ortadan kaldırmak ve hataları en aza indirmek spesifik bir aşamada darboğazları ortadan kaldırır.

Proaktif Yönetim

Başarıya yönelik hedefler belirlemeyi içeren proaktif yönetim, olası problemleri tespit etmeyi ve bunlardan kaçınmayı da gerektirir. Bu kapsamda yönetime proaktif bir katılımı teşvik eden 6 sigma, tepki vermek yerine önleyici uygulamalara odaklanır.

Tepkisel alışkanlıkların yerine dinamik ve duyarlı yönetim biçiminin benimsenmesi şirketlerin tutarlı bir kaliteyi korumasını da mümkün kılar. Ayrıca hataların doğuracağı yüksek maliyetleri ortadan kaldırma gibi etkileri de vardır.

İş Birliği

6 sigma uygulamalarının başarısı, organizasyonun tüm seviyelerinin iş birliği olmasıyla pozitif korelasyon gösterir. Bu kapsamda idari birimlerden ön plandaki çalışanlara kadar herkesin süreci iyileştirmeye dahil katılımı önemlidir. Tüm paydaşların iş birliği yaparak problemlere çözüm bulmasını içeren karmaşık bir süreci benimseme de iletişim kültürünü teşvik eder.

Proje başarısını artırmak ve optimum performansı mümkün kılmak için ekipteki bireylerin metodoloji ve prensiplerle alakalı yetkinlik edinmesi şarttır. Bu doğrultuda paydaşların katılımı için özel bir eğitim gerekir.

Mükemmele Yöneliş ile Birlikte Başarısızlığa Tahammül

İşletmelerin 6 sigma uygulamalarında başarılı olması adına mükemmeliyetçi bir yaklaşım benimsemesi önemlidir. Ancak söz konusu mükemmele yöneliş, arada doğabilecek problemlere tahammülsüzlüğü beraberinde getirmemelidir. Bu noktada şirketler, meydana gelebilecek başarısızlıklara hazır olmalı ve bunlara hoşgörüyle yaklaşmalıdır.

6 Sigma Aşamaları Nasıl Uygulanır?

• Müşteri kim?
• Müşterilerin ürün ve hizmetlerden beklentileri neler?
• Projenin başlama tarihi
• İşin sınırlılıkları
• Problemlerin öncelik aşaması

Yukarıdakilerin yanı sıra tanımlama kısmında süreç haritasını çizmek de gerekir. Bununla birlikte ele alınması gereken sorunu ya da fırsatı belirlemeye odaklı tanımlama süreci, iş perspektifinden değerlendirilmelidir.

Ölçme

6 sigma projelerinde en önemli aşamalardan biri olan ölçme, kritik kalite özelliklerini seçerek performans standartlarını tanımlamayla başlar. Sonrasında ise veri toplamaya dair bir plan yapmak gerekir. Ölçme sisteminin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmalarının yapılmasıyla devam eden sürecin sonunda verileri toplamak gelir.

Performansı iyileştirecek değişkenlerin işevuruk olarak tanımlanması ve sebep-sonuç ilişkisi kurmaya yardımcı olması için aşağıdaki ölçme araçları kullanılabilir:

• Kontrol şemaları
• Çetele diyagramı
• Z Testleri
• Süreç sigması
• Süreç yeterliliği
• Kalite fonksiyon göçerimi
• Histogram

Yukarıda bahsi geçen ölçek ve araçlar, kısa ve uzun vadede süreç yeterliliğini sigma değeri bağlamında ölçme hususunda faydalı olur.

Analiz

Alternatif çözümler belirleme ve girdi-çıktıları karşılaştırma imkanı tanıyan analiz aşamasında halihazırdaki ve beklenen performans arasındaki boşluk ele alınır. Ayrıca söz konusu aşamada ortalama, standart sapma, medyan ve oran gibi özetleyici istatistiksel değerler de kullanılır. Bu kapsamda ana kütle parametreleri için güven aralıkları hesaplanır ve sonrasında hipotezleri test etmek için anlamlılık testleri uygulanır.

İyileştirme

Süreç optimizasyonunu sağlayan iyileştirme adımında potansiyel nedenler değerlendirilir. Hataların kaynaklarını gözden geçirdikten sonra problemi ortadan kaldırmaya yönelik pilot çözümler belirlemek gerekir. Bu kapsamda beyin fırtınası, hata türü ve etkileri analizi, örnekleme ve ağaç diyagramı gibi araçlardan faydalanılır. Ayrıca analizler sonrasında ortaya çıkan sonuçları uygulamaya odaklanan söz konusu aşamada yeni ekipmanlar satın alınabilir ya da çalışanlar eğitilebilir.

Kontrol

6 sigma uygulamalarının son adımında sürecin kalite sürekliliğini sağlamak adına kontrol sistemleri kurma ihtiyacı doğar. Bu kapsamda halihazırdaki ölçme sistemlerinin geçerliliğini değerlendirmek ve sürecin yeterliliğini ele almak gerekir. Son olarak ise süreç kontrol sistemi uygulanarak proje tamamlanmış olur.

6 Sigma ile Lean Arasındaki Farklar Nelerdir?

6 sigma, istatistiksel analiz yoluyla üretim süreçlerindeki varyasyon ve kusur oranlarını azaltmaya çalışır. Yalın yöntem olarak geçen Lean ise müşterilerin minimum maliyetle maksimum değere ulaşmasını hedefleyen bir stratejidir. 6 sigma ve Lean arasındaki diğer farklar ise aşağıdaki gibidir:

• Lean, müşteriye değer katmayan süreçleri ve eylemleri israf olarak ele alır. Altı sigma yönteminde ise israfa neden olan asıl problemin süreçteki bir değişikliğin olduğu fikri yatar. Bu kapsamda yalın yöntemde müşteri değerini artırmak adına süreçler iyileştirilir. 6 sigma metodunda hataları ortadan kaldırmak için değişkenlik azaltılır.
• Değer arttırma ve israfı önleme amaçlarıyla kullanılan yalın metot, sıfırdan uygulandığı takdirde ya da işletme kültürüne yerleştiğinde başarıya ulaşır. 6 sigma yönteminde ise riski ve süreçteki değişkenleri en aza indirerek operasyonel zorlukları çözmek için kasıtlı teknikler uygulanır.
• Altı sigmada hiyerarşik bir liderlik sıralaması vardır ve çalışanların her biri alanında yetkindir. Lean ise daha fazla esneklik sunduğu için hiyerarşinin daha az olduğu ya da ekiplerin iş birliğine açık olduğu bağımsız organizasyonlara uygundur.

Yukarıdaki farklara rağmen kapsamlı bir süreç iyileştirmesi adına 6 sigma ve Lean yöntemleri birleştirilebilir. Söz konusu yöntemlerin birlikte kullanımı ürün kalitesinde artış, maliyetin azalması, üretim sürelerini düşürme gibi olumlu sonuçları beraberinde getirir.

6 Sigma Hangi Sektörlerde Uygulanabilir?

Operasyonel süreçlerin verimliliğini artırmayı ve kalitesini yükseltmeyi hedefleyen 6 sigma; bilişim, petrokimya ve otomotiv gibi farklı sektörlerde kullanılır. Bunların dışında söz konusu yöntemin kullanıldığı alanlar aşağıdaki gibidir:

• 6 sigma; tıbbi hatalardan kaçınma, bekleme süresini azaltma ve ölüm oranlarını düşürme gibi konularda yardımcı olduğu için sağlık sektöründe kullanılır.
• İmalat sektöründe mevzubahis yöntemlerin uygulanması üretim sürecinde kusurları minimize eder.
• Her aşamasında çeşitli hatalarla boğuşan tekstil sektöründe 6 sigma kullanımı, işletmelerin pazardaki istikrar düzeyini artırır.
• TAÖİK süreci, Telekom endüstrisinde maliyetleri ortaya koyma ve süreçleri daha iyi getirme bakımından fayda sunar.
• Bankalar, sigorta şirketleri ve muhasebe işletmeleri gibi çeşitli finansal sektörlerde bu yöntemi tercih etmek, işlemleri hızlandırma ve gelişmiş uyumluluk sonuçlarını beraberinde getirir.

Bunların yanı sıra 6 sigma; perakende satış, ulaştırma, eğitim ve hizmet sektörlerinde de sıkça tercih edilir.

6 Sigma ile İş Dönüşüm Süreci

6 sigma, işletmelerin operasyonel mükemmellik ve müşteri memnuniyetine ulaşma yolunda yol gösterici görevi üstlenen bir metottur. Bu kapsamda iş dönüşümünü sağlamak adına beş aşamalı süreç kullanır. Birden fazla metodoloji olmasına karşın söz konusu yöntemde; “Tanımlama, Ölçme, Analiz, İyileşme ve Kontrol” iş dönüşümünde kullanılan standart bir yöntemdir. TÖAİK olarak da geçen her bir aşama, birden fazla alt adımdan oluşur.

İş dönüşümünde, müşteri odaklı bir yaklaşımla başlayan tanılama yöntemini, sorunları ortaya koymaya dayalı ölçme süreci takip eder. Akabinde ise hatalara yol açan değişkenler belirlemek ve hedefleri nicel verilerle ortaya koymak gerekir.

Analiz olarak geçen söz konusu sürecin ardından bağımsız değişkenin, bağımlı değişkeni nasıl etkilediğini anlamaya dayalı iyileştirme süreci gelir. Son proses ise ilerletme aşamasında belirlenen performans hedefinin doğru biçimde uygulanıp uygulanmadığını ele alan kontroldür. Beş aşamadan oluşan 6 Sigma modeli işletmelerin aşağıdaki konularda dönüşümünü mümkün kılar:

• İstatistiksel analiz ve performans ölçümü gibi yöntemlerden faydalanan metodoloji, işletmelerin veri destekli içgörülere sahip olmasına aracılık eder. Bu yönüyle firmaların optimizasyon için uygun alanları belirlemelerini mümkün kılar.
• Oldukça titiz bir analiz sürecinden ve sistemli problem çözme yöntemlerinden faydalanan 6 sigma, verimsizlikleri belirleme ve ortadan kaldırma hususunda fayda sunar. Bunun yanı sıra süreç akışkanlığı özelliği sayesinde üretkenliği artırma hususunda işletmelerin üretimlerini geliştirmek adına pozitif etkiler doğurur.
• Söz konusu yöntem, işletmeleri müşteri odaklı bir kültüre teşvik eder. Bu kapsamda firmaların müşteri deneyimine katkıda bulunmasına aracı olur.

Bunların yanı sıra departmanlar arası iş birliğini teşvik ederek kurumsal mükemmelliğe de katkıda bulunur.

Kaizen ve 6 sigma

Japonca bir kelime olan Kaizen, temelde daha iyisi için gelişimi hedefleyen ve sürekli iyileştirme olarak da bilinen bir felsefedir. Ana hatlarıyla felsefe, her şeyin değişeceği ya da verimliliğinin artacağına dair bir inancı tanımlar.

Bahsi geçen kültürü oluşturmak için sorunları belirlemek ve bireysel yaratıcılıktan yardım almak gerekir. Bu kapsamda Kaizen felsefesi, topluluğun kümülatif başarısını artırmayı da hedefler. Kaizen ve 6 sigma arasındaki farklar ise aşağıdaki gibidir:

• DMAIC modeli, bir ürünün kusurlarını değerlendirir. Bu doğrultuda hataların arkasındaki nedenleri ortadan kaldırmayı planlar. Kaizen ise işletmelere geniş bir perspektiften bakarak işin her yönünü iyileştirmeyi hedefler.
• 6 sigma, iş süreçlerini değerlendirmek için istatistik biliminden yardım alır. Kaizen felsefesinde ise istatistiksel uygulama yoktur.
• Kusursuzu hedefleyen altı sigma modeline kıyasla Kaizen, nicel verilere değil niteliksel sonuçlara odaklanır. Bu kapsamda Kaizen, genel çalışma ortamı, halihazırda kullanılan sistemleri ve stratejileri iyileştirmeyi amaçlar.

Yukarıdaki farklılıklara rağmen hem 6 sigma hem de Kaizen, işletmelerin eksikliklerini giderme ve hataları ortadan kaldırma gibi paralel hedeflere sahiptir.

6 Sigma Eğitimi

6 sigma eğitim ve atölye çalışmaları, bireylerin kalite güvencesi hususunda hakimiyet kazanmasını mümkün kılan kapsamlı bir süreçtir. Eğitim dahilinde birey ve işletmelerin, üretimde ya da ticari faaliyette hatasız sonuçlara yol açan süreçler geliştirmeleri hedeflenir. Bununla birlikte söz konusu eğitim süreci için standart bir müfredat yoktur. Ancak genel olarak bireylerin program sonrası edineceği kazanımları belirleyen bir kuşak sistemi vardır.

Teori ve pratiği harmanlayan bir eğitim sürecinin ardından çalışanlar renkli bant sisteminde düzenlenen bir kuşak alırlar. Bu kapsamda çalışanlar; iş fırsatlarında artış, daha yüksek maaşlar, yüksek iş güvenliği ve liderlik imkanı gibi önemli deneyimler kazanır. Aynı zamanda kazandıkları deneyimler, iş dünyasında önemli başarılar elde etmelerine de imkan tanır.

6 Sigma Danışmanlık Hizmetleri

İşletmeler için 6 sigma danışmanlık hizmetleri, israfı azaltma ve verimlilik artışı gibi pek çok avantajı beraberinde getirir. Hatayı sıfıra indirmeyi hedefleyen metodolojiyle alakalı danışmanlık almak, firma kazançlarının artmasına da etki eder.

Müşteri memnuniyeti ve sadakatinin artması ise söz konusu hizmetlerin şirketlere sunduğu kazanımlardan bir diğeridir. Öte yandan 6 sigma yönetim danışmanlığı hizmetleri marka bilinirliği hususunda önemli adımlar atmayı da mümkün kılar.

Sıkça Sorulan Sorular

6 Sigma Uygulamaları Küçük İşletmeler için Uygun mu?

Küçük işletmelerde genellikle söz konusu metodolojiyi benimseyecek kaynaklar yoktur. Bu kapsamda 6 sigma küçük işletmeler için uygun değildir.

6 Sigma Metodolojisinin Başarı Oranı Nedir?       

6 sigma metodolojisi milyonda 3,4 kusur oranını hedefler. Bu noktada yöntemin başarı oranı %99,99966’dır.

6 Sigma’da Kuşak Sıralaması Nedir?

6 Sigma’da renkli bant sistemine göre beş farklı kuşak vardır. Piramidin en üstünde master kara kuşak yer alır. Bunu ise sırasıyla siyah, yeşil, sarı ve gri kuşaklar takip eder.

6 Sigma Kuralı Ne Demek?

Metodolojinin temel kuralı, iş dönüşümü ve değişimini sağlamaktır.