İş görüşmesi sürecinin başarısı, görüşme anındaki performanstan çok daha öncesine, yani hazırlık aşamasına dayanır. Bu aşamayı ne kadar özenle yürütürseniz, iş görüşmesi sırasında o kadar kendinden emin ve donanımlı olursunuz. Atılması gereken ilk ve en temel aşama, başvurduğunuz şirketi ve pozisyonu derinlemesine araştırmaktır.
Şirketin misyonunu, vizyonunu, değerlerini, son dönemdeki projelerini ve sektördeki yerini anlamak, sizlere hem mülakat esnasında sorulabilecek problemlere karşı hazırlıklı olma olanağı sunar hem de sizlerin şirkete olan ilginizi samimi bir biçimde göstermenizi sağlar. İlan metnini tekrar tekrar okuyarak pozisyonun gerektirdiği donanımları ve yükümlülükleri tam olarak anlamalısınız. Bu analiz, kendi beceri ve tecrübelerinizle pozisyonun talepleri arasında nasıl bir köprü kurabileceğinizi görmenize destek olur. Bir sonraki önemli aşama, kendi profesyonel geçmişinizi ve hedeflerinizi gözden geçirmektir. Özgeçmişinizdeki her bir ayrıntıya hakim olmalı, her bir tecrübenizin size kattığını ve bu birikimin başvurduğunuz pozisyona nasıl bir değer katacağını net bir biçimde ifade edebilmelisiniz.
Dış Görünüş ve İş Görüşmesi Kombini Nasıl Olmalıdır?
İlk izlenimin ne kadar önemli olduğu herkes tarafından bilinen bir gerçektir ve bir iş görüşmesi ortamında bu izlenimin en öneli parçalarından bir tanesini dış görünüşünüz oluşturur. Tercih edeceğiniz iş görüşmesi kombini, sizlerin profesyonelliğinizi, titizliğinizi ve pozisyona duyduğunuz saygıyı gösteren sessiz bir iletişim aracıdır.
Kıyafet tercihinde temel kural, temiz, ütülü ve pozisyonun gerektirdiği profesyonellik seviyesine uygun olmaktır. Bu hususta başvurduğunuz şirketin kurum kültürünü göz önünde bulundurmak mantıklı olacaktır. Mesela, bir startup ya da reklam ajansı gibi daha yaratıcı ve esnek bir çalışma alanına sahip bir yer için business casual olarak isimlendirilen daha rahat ancak yine de şık bir stil uygun olabilirken, bir banka, hukuk bürosu ya da büyük bir kurumsal firmanın mülakatı için daha resmi bir takım elbise ya da ceket-pantolon kombini tercih etmek gerekir.
Abartıdan kaçınmak da oldukça önemlidir. Aşırı makyaj, ağır kokulu parfümler ya da dikkat dağıtıcı takılar, profesyonel bir imaj çizmenizin önüne geçebilir. Burada amaç, karakterinizin ve yeteneklerinizin önüne geçecek bir dış görünüş sergilemek değil, aksine profesyonel duruşunuzu destekleyecek ve kendinize olan güveninizi pekiştirecek özenli bir imaj oluşturmaktır.
İş Görüşmesi Esnasında Nasıl Davranmalısınız?
Görüşme odasına girdiğiniz an itibariye sergilediğiniz her hareket, hakkınızda bir mesaj verir. Bundan dolayı, iş görüşmesi nasıl davranmalı sorusunun yanıtı, sadece ne söylediğinizle değil, nasıl söylediğinizle ve beden dilinizle de yakından alakalıdır. İlk temas, tokalaşma ile başlar. Ne çok gevşek ne de karşı tarafın elini sıkacak kadar sert, kendinden emin bir tokalaşma ve samimi bir gülümseme ile kurulan göz teması, pozitif bir başlangıç için uygundur.
Görüşme süresince dik bir oturuş pozisyonu sergilemek hem enerjik ve ilgili bir duruş gösterir hem de kendinize olan güveninizi yansıtır. Kollarınızı bağlamak gibi kapalı bir beden dili pozisyonundan kaçınarak, ellerinizi masanın üzerinde ya da kucağınızda serbest bir biçimde tutmak, iletişime açık olduğunuz mesajını verir. Aktif dinleme, bu sürecin en önemli kabiliyetlerinden bir tanesidir. Mülakatı yapan kişiyi dikkatli bir şekilde dinlemek, söylediklerini anladığınızı belli etmek adına başınızla hafifçe onaylamak ve yanıt vermeden önce soruyu tam olarak anladığınızdan emin olmak, konuya olan hakimiyetinizi ve saygınızı gösterir. Yanıtlarınızı verirken net, anlaşılır ve öz bir dil kullanmaya dikkat edin. Gereksiz ayrıntılara boğulmadan, sorunun özüne odaklanarak yanıt vermek profesyonelliğinizi pekiştirir. Konuşma hızınızı ve ses tonunuzu ayarlamak da önemlidir; çok hızlı ya da çok yavaş konuşmaktan, aşırı heyecanlı ya da monoton bir ses tonundan kaçınmak gerekir.
İş Görüşmesi Kendini Tanıtma Nasıl Olmalıdır?
Hemen hemen her mülakatın açılış sorusu olan “Bize kendinizden bahseder misiniz?”, aslında standart bir tanışma sorusundan çok dahasıdır. Bu soru, adaya kendini profesyonel bir çerçevede sunma, etkili iletişim teknikleri ve becerilerini sergileme ve görüşmenin tonunu belirleme ayrıcalığı verir. Başarılı bir iş görüşmesi kendini tanıtma süreci, tam bir asansör konuşması gibi kısa, etkili ve amaca yönelik olmalıdır.
Bu bölüme kişisel yaşantınızın gereksiz ayrıntılarıyla başlamak yerine, profesyonel kimliğinizi ön plana çıkaran bir özetle giriş yapmalısınız. İdeal bir kendini tanıtma konuşması çoğunlukla geçmiş, şimdi ve gelecek formülü üzerine kurulabilir. Öncelikli olarak, kariyer yolculuğunuzun var olan pozisyonla alakalı en önemli duraklarını özetleyerek başlayabilirsiniz.
Mesela, Y Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra X alanında 5 sene bir tecrübe kazandım ve özellikle Z alanında kendimi geliştirdim” gibi bir giriş, mülakatı yapan kişiye netlik sunar. Sonrasında, var olan durumunuza ve en son elde ettiğiniz başarılara odaklanabilirsiniz. Bu kısımda, özgeçmişinizde yazanları tekrarlamak yerine, o tecrübelerin sizlere kattığı kabiliyetleri ve elde ettiğiniz somut sonuçları vurgulamak çok daha etkilidir.
İş Görüşmesinde Kesinlikle Yapılması Gerekenler
Her iş görüşmesi, adayın profesyonel donanımlarını ve bireysel özelliklerini sergilediğini bir alandır ve bu alanda başarılı olmak için dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. İlk olarak, zamanında olmak mutlak bir zorunluluktur.
Görüşme yerine planlanandan daha erken varmak hem olası gecikmeleri engeller hem de sizler son bir defa zihninizi toparlama ve ortama uyum sağlama avantajı sunar. Görüşme süresince profesyonel bir dil ve tutum göstermek esastır. Bu, yalnızca kıyafetinizle değil, aynı zamanda kullandığınız kelimelerle, ses tonunuzla ve beden dilinizle alakalıdır.
Kendinizden emin, pozitif ve enerjik bir duruş sergilemek, karşı tarafta olumlu bir izlenim bırakır. Şirket ve pozisyon ile ilgili yaptığınız araştırmayı görüşme sırasında belli etmek, en önemli kozlarınızdan bir tanesidir. Şirketin son başarıları ile ilgili bir yorum yapmak ya da pozisyonun gereklilikleriyle alakalı spesifik bir soru sormak, sizlerin yalnızca bir iş arayışında olmadığınızı, özellikle bu şirkette ve bu rolde çalışmaya istekli olduğunuzu gösterir. Yanıtlarınızı verirken dürüst ve tutarlı olmak ciddi öneme sahiptir. Becerilerinizi abartmaktan ya da bilmediğiniz bir konuda biliyormuş gibi yapmaktan kaçının.
İş Görüşmesinde Kesinlikle Yapılmaması Gerekenler
Başarılı bir iş görüşmesi süreci için yapılması gerekenler kadar, yapılmaması gerekenleri bilmek de ciddi önem arz eder. Bazı hatalar, ne kadar donanımlı ve tecrübeli olursanız olun, şansınız anında bitebilir. Bunların başında hazırlıksız olmak gelir. Şirketle alakalı hiçbir şey bilmemek, pozisyonun ne gerektirdiğini anlamamış olmak ya da kendi özgeçmişinize hakim olmamak, ciddiyetsizlik ve ilgisizlik olarak algılanır. Geç kalmak, affedilmesi zor başka bir hatadır ve ilk zamandan itibaren profesyonellik dışı bir imaj çizer. Görüşme sırasında sergilenecek negatif bir tutum da süreci baltalar. Eski işvereniniz ya da yöneticileriniz hakkında kötü konuşmak, şikâyet etmek, son derece amatörce bir davranıştır ve sizlerin geçimsiz ya da sadakatsiz bir çalışan olabileceğiniz izlenimi verir. Aynı şekilde, kibirli ya da aşırı mütevazı bir tavır göstermek de dengeyi kuramamanıza sebep olur. Becerilerinizi küçümsemek özgüven eksikliği olarak algılanırken, her şeyi bildiğinizi iddia etmek iş birliğine kapalı olduğunuz mesajını verir.
Mülakat Sorularına nasıl cevap verilmelidir?
Mülakat soruları, adayın donanımlarını, düşünce yapısını ve problem çözme kabiliyetlerini anlamak adına tasarlanmıştır. Bu sorulara verilecek yanıtların kalitesi, iş görüşmesi sürecindeki başarıyı direkt olarak etkiler. Etkili yanıtlar vermek için ilk olarak soruyu doğru anlamak ve neyin ölçülmek istendiğini kavramak gerekir. Genel olarak, yanıtlarınız spesifik, kanıta dayalı ve pozisyonla alakalı olmalıdır.
Özellikle “Bize başarısız olduğunuz bir girişiminizden bahseder misiniz? Ya da “Zor bir iş arkadaşıyla nasıl başa çıkarsınız” gibi davranışsal iş görüşmesi mülakat soruları için STAR yöntemi son derece yararlıdır. Bu yöntemde önce durumu ve görevinizi anlatır, sonrasında bu durumda ne tarz bir eylem planı uyguladığınızı detaylandırır ve son olarak bu fiillerinizin getirdiği pozitif sonucu somut verilerle sunarsınız.
Bu teknik, yanıtlarınızı yapılandırmanıza ve öykünüzüz başarılı bir biçimde anlatmanıza destek olur. “En büyük beceriniz nedir” sorusuna karşılık verirken, yalnızca “İyi iletişim kurarım” gibi genel bir cevap yerine, bu becerinizi geçmiş bir iş tecrübenizde nasıl kullandığınızı ve bunun firmaya nasıl bir yarar sağladığını bir örnekle açıklama çok daha ikna edici olur. Bu, aynı zamanda iş görüşmesi güçlü yönler başlığını da kapsayan bir yaklaşımdır. “En zayıf tarafınız nedir?” sorusu da bir tuzak gibi görünse de aslında gelişim farkındalığınızı ölçer. Burada dürüst olmak fakat işi yapmanıza engel olacak ciddi bir zayıflıktan bahsetmemek önemlidir.
İnsan Kaynakları İş Görüşmesi Nasıl Yapılır?
İnsan kaynakları departmanı ile yapılan iş görüşmesi, çoğunlukla işe alım sürecinin ilk ya da ikinci aşamasıdır ve adayın hem temel yetkinliklerini hem de kurum kültürüne uygunluğunu ölçmeyi amaçlar. Bu görüşme, teknik bilgiden çok adayın karakteri, motivasyonu, iletişim kabiliyetleri ve genel profesyonel duruşu üzerine odaklanır.
İK uzmanı, özgeçmişinizi bir yol haritası olarak kullanarak kariyer geçmişinizi, başarılarınızı ve iş değiştirme sebeplerinizi anlamaya çalışır. Bu adımda, adayın şirkete olan ilgisi, kariyer hedefleri ve talepleri de ayrıntılı olarak sorgulanır. İK uzmanları, davranışsal mülakat yöntemlerini sıklıkla kullanır.
Geçmiş tecrübeleriniz üzerinden ilerideki performansınızı öngörmeye çalışırlar. Bundan dolayı, vereceğiniz yanıtların somut örneklere dayanması ve tutarlı olması büyük önem arz eder. İK görüşesi, aynı zamanda adayın şirketle alakalı bilgi alması ve aklındaki soruları sorması için de bir avantajdır. Çalışma ortamı, ekip yapısı, şirket kültürü ve kariyer gelişim imkanları gibi konular hakkında sorular sormak, sizlerin de doğru bir değerlendirme yapmanıza destek olur.
Kurumsal Firma ile Görüşmesi Nasıl Yapılır?
Kurumsal bir firma ile yapılan iş görüşmesi, çoğunlukla daha yapılandırılmış, çok aşamalı ve resmi bir süreçtir. Bu tarz şirketler, işe alım süreçlerini belli prosedürler ve standartlar dahilinde yürütürler. Süreç çoğunlukla bir İK mülakatı ile başlar, sonrasında ilgili departman yöneticisi ile teknik bir görüşme, bazen bir vaka çalışması ya da sunum ve son olarak da bir üst düzey yönetici ile final görüşmesi biçiminde ilerler. Her bir aşamanın amacı farklıdır ve adaydan talepler de buna göre şekil alır. Kurumsal şirketler, adayın yalnızca teknik donanımına ve tecrübesine değil, aynı zamanda şirketin değerleri, vizyonu ve çalışma prensipleriyle ne kadar uyumlu olduğuna da büyük önem verirler. Bundan dolayı, görüşmeden önce şirketin kurumsal kimliğini, değerlerini ve sektördeki konumunu çok iyi araştırmış olmanız beklenir.
Olumlu İş Görüşmesi Belirtileri Nelerdir?
Bir iş görüşmesi ardından zihninizde “Acaba nasıl geçti?” sorusu dönüp dururken, bazı işaretler görüşmenin olumlu geçtiğine dair ipuçları verebilir. Bu belirtilerden biri, görüşmenin planlanan süreden daha uzun sürmesidir.
Eğer mülakatı yapan kişi sizinle konuşmaktan keyif alıyor, ayrıntılı sorular soruyor ve sohbet doğal bir şekilde akıyorsa, bu çoğunlukla iyiye işaret eder. Görüşmecinin yalnızca soru soran taraf olmaktan çıkarak, sizlere şirketi, departmanı ve ekibi hevesle anlatmaya başlaması, sizleri o pozisyonda hayal etmeye başladığının bir göstergesi olabilir. Sizlere “Biz” dilini kullanarak hitap etmesi, örneğin “Burada biz projeleri şöyle yönetiriz” gibi ifadeler kullanması, sizleri ekibin bir parçası olarak görmeye başladığına işaret edebilir. Maaş talebiniz, ne zaman işe başlayabileceğiniz gibi konuların ayrıntılı bir biçimde konuşulması ya da bir sonraki adımın ne olacağı ile ilgili net bilgi verilmesi de sürecin olumlu ilerlediğinin güçlü sinyalleridir.
Olumsuz İş Görüşmesi Nasıl Olur?
Aynı olumlu sinyaller gibi, bir iş görüşmesi sürecinin pek de iyi gitmediğini gösteren bazı kırmızı bayraklar da vardır. Bu işaretleri fark etmek, taleplerinizi yönetmenize ve belki de bir sonraki fırsat için ders çıkarmanıza destek olabilir. En belirgin olumsuz belirti, görüşmenin beklenenden çok daha kısa sürmesidir.
Eğer görüşmeci birkaç standart sorunun ardından görüşmeyi sonlandırıyorsa, bu çoğunlukla yeterince etkilenmediği anlamına gelir. Mülakatı yapan kişinin dikkatinin dağınık olması, devamlı saatine ya da telefonuna bakması, sizinle göz teması kurmaktan kaçınması ve ilgisiz beden dili sergilemesi de olumsuz bir belirtidir. Sorulara yüzeysel ve genel yanıtlar vermesi, karşılıklı bir ilginin oluşmadığını gösterir. Görüşmecinin anlattıklarınıza karşı kayıtsız kalması, ilave sorular sormaması ya da anlattıklarınızı devamlı bölmesi, sizinle derinlemesine bir bağ kurmak istemediğinin bir göstergesi olabilir.
İş Görüşmeleri için Kariyer Koç ile Çalışmak Nasıl Fayda Sağlar?
Günümüzün rekabetçi iş dünyasında, bir iş görüşmesi sürecini başarılı bir şekilde yönetmek adına yalnızca donanımlı olmak yetmez. Bu hususta, profesyonel bir yardım almak, adayları diğerlerinden ayıran önemli bir etken haline gelebilir. İş görüşmesi için kariyer koçluğu hizmeti, tam da bu gereksinime karşılık veren önemli bir yatırımdır.
Bir kariyer koçu, adayın bütün sürece objektif bir gözle bakmasını sağlar. Tek başınıza fark edemeyeceğiniz zayıf yanları, yanıtlarınızdaki eksiklikleri ya da beden dilinizdeki negatif sinyalleri tespit ederek sizlere ayna tutar. Koçluk sürecinin en büyük yararlarından biri, kişiye özel bir strateji geliştirmesidir. Koç, sizlerin kariyer hedeflerinizi, güçlü yanlarınızı ve tecrübelerinizi analiz ederek, başvurduğunuz pozisyona en uygun sunumu nasıl yapacağınız noktasında sizlere rehberlik eder.
