Tasarım odaklı düşünme, bir proje ya da ürünü geliştirirken yaratıcı fikirleri harekete geçirmektir. Modelleme yapma ya da prototip oluşturma sürecinde kullanıcıların istek ve ihtiyaçlarının anlaşılması hedeflenir. Böylece varsayımlara meydan okunması ve tasarım aşamalarında farklı bakış açılarının benimsenmesi mümkün hale gelir. Bu doğrultuda alternatif stratejilerle yenilikçi çözümlerin planlanması da kolaylaşır.
Tasarım Odaklı Düşünme Design Thinking Nedir?
Design thinking olarak da bilinen tasarım odaklı düşünme, mevcut ya da potansiyel sorunlara farklı bakış açılarıyla yenilikçi çözümler sunmayı temsil eder. Ayrıca bir ürün ya da proje geliştirme sürecinde kullanıcıların ihtiyaçlarının tanımlanması için doğrusal olmayan yöntemler kullanılır. Böylece nihai hedefler belirlenirken sürdürülebilir ve olumlu planlar hazırlanabilir.
İlgili yöntemde; kullanıcı, müşteri, çalışan ve şirket odaklı stratejilerin belirlenmesi mümkündür. Bu doğrultuda değişkenlik göstermeyen temel adım ise ihtiyaç veya sorunların ayrıntılı bir şekilde tespit edilmesidir. Ele alınan yöntemin beş temel aşaması tamamlanarak yenilikçi ve yaratıcı fikirler üretilmesi söz konusu olur.
Tasarım Odaklı Düşünme Ne İşe Yarar?
Bir proje ya da ürünün geliştirilmesi söz konusu olduğunda başvurulan tasarım odaklı düşünmenin işe yaradığı hususlar aşağıdaki gibidir:
- Kullanıcıların temel ihtiyaç ve isteklerinin farklı bakış açılarıyla saptanmasını sağlar.
- Ürün ya da projenin her yönüyle değerlendirilmesini kolaylaştırır.
- Yenilikçi ve yaratıcı çözümlerle etkili stratejilerin belirlenmesini mümkün kılar.
- Ürün ya da proje geliştirme aşamalarında doğrusal yöntemler yerine alternatif opsiyonlardan yararlanılmasına imkan tanır.
- Müşteri memnuniyetinin artırılması konusunda avantaj sunar.
- Ürün geliştirme ve proje oluşturma maliyetini azaltır.
- Prototipleme çalışmalarını içerdiği için üretim sürecinde başarıya ulaşma ihtimalini destekler.
- Ürün ve hizmetlerin kullanıcı deneyimiyle uyumlu olmasını mümkün hale getirir.
- Daha işlevsel ve verimli çalışmaların ortaya çıkarılmasını kolaylaştırır.
Kolektif fikirlerin aynı çatı altında buluşturulmasını sağlayan tasarım odaklı düşünme metodu kalıpların dışına çıkılmasında da etkilidir. Böylece ürün ve proje geliştirme sürecinde ortaya çıkabilen sınırlayıcı unsurlar minimuma indirilir. Bunun yanı sıra tasarım odaklı düşünme faydaları arasında zaman kaybı yaşanmasını engellemesi de öne çıkar.
Tasarım Odaklı Düşünme Aşamaları Nelerdir?
Tasarım odaklı düşünme metodolojisi; kullanıcı, ürün, şirket özelindeki bakış açılarının bir araya getirilmesini sağlayan çeşitli adımları bünyesine dahil eder. Bu kapsamda müşterileri anlama, ihtiyaçları tanımlama ve sorunları çözmek için yenilikçi fikirler üretme gibi stratejilerle uygulanır. Tasarım odaklı düşünme aşamaları arasında yer alan 5 temel adım ise aşağıdaki gibi listelenebilir:
- Empati Kur: Söz konusu metodun uygulanmasında ilk olarak empati kurma becerisinden yararlanılır. Bu çerçevede proje ya da ürüne uygun olan fikirlerin geliştirilmesi amacıyla kullanıcıların anlaşılması gerekir. Böylece müşterilerin önüne çıkabilecek sorunlar ve oluşabilecek ihtiyaçlar saptanır. Ürünün kullanım sürecine yönelik problemlerin öngörülmesi halinde daha başarılı tasarımlar geliştirilebilir.
- Tanımlama: İkinci adımda yorumlama (tanımlama) çalışmaları tamamlanır. Bu kapsamda empati yoluyla tespit edilen sorunların detaylandırılması söz konusudur. Buna bağlı olarak net bir şekilde saptanan problemlerle ihtiyaçların listelenmesi mümkün hale gelir. Ardından gözleme dayalı verilerle birlikte ürünün daha işlevsel kılınması üzerine çalışılır.
- Fikir Üret: Tasarım odaklı düşünme süreci kapsamında üçüncü aşamada fikir üretme çalışmalarına başlanır. İlgili adımda belirlenen sorunun çözülmesi için alternatif yöntemler geliştirilir. Ayrıca yaratıcı düşünme teknikleriyle birlikte problemin farklı açılardan ele alınması hedeflenir. Bu sayede uygun bulunan çözüm yollarının kullanıcı memnuniyetini artıracak şekilde planlanması söz konusu olur.
- Protiple: Fikir üretme aşamasını takip eden prototipleme adımında modelleme çalışmaları tamamlanır. Bu süreçte alternatif çözüm yollarıyla farklı düşüncelerin ortak paydada buluşturulması mühimdir. Böylece 3D görselleştirme yöntemi gibi tekniklerle taslak oluşturma aşamasına geçiş yapılır. Prototipleme adımının en önemli özelliği ise elde edilen şablona göre ilk basamak olan empati kurmaya geri dönülmesini mümkün kılmasıdır.
- Test Et: Tasarım odaklı düşünmenin son aşamasında ise yapılan test çalışmalarıyla değerlendirme süreci tamamlanır. Bu kapsamda prototipin kullanıcılar için uygunluğu ve verimliliği incelenir. İlgili aşamada herhangi bir sorun tespit edilirse önceki basamaklara dönüş yapılarak alternatif çözümler geliştirilir.
Yukarıda sıralanan 5 temel adım incelendiğinde tasarım odaklı düşünmenin ürün ya da proje hazırlama opsiyonlarını çeşitlendirdiği anlaşılır. Aynı zamanda basamaklar arasında geçiş yapma olanağıyla birlikte sorunların zaman kaybı yaşanmadan tespit edilmesi mümkün olur.
İSG’de Tasarım Odaklı Düşünme Nedir?
İş Sağlığı ve Güvenliği alanında tasarım odaklı düşünme yönteminden yararlanılması, kazaların temel sebeplerinin empati yoluyla belirlenmesini sağlar. Bu kapsamda ilk olarak tehdit unsurlarının anlaşılması ve ilgili hususların çalışanlar üzerindeki olumsuz etkilerinin tanımlanması söz konusudur. Böylece iş kazalarının önlenmesi amacıyla alternatif fikirler geliştirilir.
İSG’de tasarım odaklı düşünme metodolojisinin kullanılması, yenilikçi teknolojilerle gerekli önlemler dizisinin ön plana çıkarılmasında rol oynar. Bu sayede çalışanların başına gelebilecek sorunların ortadan kaldırılması hedeflenen sistemler geliştirilebilir. Aynı zamanda olası tehditlere yol açan unsurların tanımlanmasıyla personellerin bilgilendirilmesi de mümkündür.
İK’de Tasarım Odaklı Düşünme Nedir?
İnsan Kaynakları alanında, tasarım odaklı düşünmenin çok yönlü bakış açısı prensibinden yararlanılır. Söz konusu durumda personel adayı, iş tanımı ve şirket arasında güçlü bir köprü kurularak fayda kavramı öne çıkarılabilir. Böylece hem ön görüşmelerde hem de devam eden çalışma sürecinde problemlerin çözülmesi kolaylaşır.
İlgili yöntemin esneklik gösteren aşamalarından yararlanıldığı takdirde iş ortamına yönelik iyileştirici stratejiler de geliştirilebilir. Bu kapsamda ele alınan metodolojinin insan odaklı olma prensibi sayesinde iç-dış ilişkilerdeki memnuniyet seviyesinin artırılması da mümkündür.
Tasarım Odaklı Düşünme Hangi Sorunları Çözer?
Tasarım odaklı düşünme, yeni ürün ve hizmetlerin geliştirilmesinde etkili bir rol oynar. Bu süreçte müşteri odaklı çalışmalarla pratik fikirlerin belirlenmesi mümkün hale gelir. Ayrıca nihai ürünün kullanıcı ihtiyaçlarına göre tasarlanması sayesinde pazarda başarılı olma olasılığı artış gösterir. Tasarım odaklı düşünme metodunun faydalı çözüm yolları sunduğu diğer alanlar aşağıdaki gibidir:
- Müşteri deneyiminin iyileştirilmesinde tasarım odaklı düşünme yönteminden yararlanılır. Bu kapsamda mevcut sorunlar ya da ortaya çıkma ihtimali bulunan problemler sezgisel çözümlerle buluşturulur.
- Bir iş sürecinin yeniden tasarlanması ya da iş süreci yönetimi için genellikle ilgili metodolojiye başvurulur. Böylece problemin merkezi belirlenerek alternatif geliştirmeler planlanabilir.
- Yaratıcı pazarlama ve marka stratejilerinin oluşturulmasında da tasarım odaklı düşünme yöntemi tercih edilir. Bu süreçte farklı bakış açılarının bir araya getirilmesi sayesinde çığır açan taktikler geliştirilebilir.
- Tasarım odaklı düşünme yöntemi dijital ürünler ve sitelerin iyileştirilmesi konusunda da işe yarar. Bu sayede daha kullanışlı bir arayüz, özellik ya da içerik belirlemek kolaylaşır.
İlgili yöntemin sosyal etkileşimleri içeren platformların geliştirilmesinde kullanılması da mümkündür. Bu doğrultuda hedef kitleyi harekete geçiren stratejilerin planlanması ve yenilikçi kampanyaların düzenlenmesi söz konusu olur.
Tasarım Odaklı Düşünme Nasıl Uygulanır?
Tasarım odaklı düşünme metodolojisinin uygulanması amacıyla farklı bakış açılarını içeren bir fikir üretme sistemi oluşturulmalıdır. Ayrıca yöntemin başarılı bir şekilde hayata geçirilmesi için kullanıcıların ihtiyaç ve isteklerinin gözlemlenmesi gerekir. Bu kapsamda müşterilerle empati kurulması amacıyla anketler, workshop’lar ya da eğitimler düzenlenebilir.
Kullanıcılardan doğrudan fikir alınmasıyla birlikte çevresel faktörler de göz önünde bulundurularak yaratıcı projeler planlanır. Süreçte alışkanlıklar ve geleneksel çözümlerin bırakılması hedeflenir. Bununla birlikte gerçek veya tüzel kişilerin öykülerinden ilham alınarak yenilikçi fikirlerin geliştirilmesi mümkündür.
Tasarım Odaklı Düşünme Neden Önemlidir ?
Tasarım odaklı düşünme tekniği, ürün yerine kullanıcıyı merkeze koyarak fikir geliştirme aşamalarını içermesi bakımından oldukça önemlidir. Bu sayede olası sorunlara ve temel ihtiyaçlara etkili çözümler sunulabilir. Ayrıca ilgili yöntemden yararlanıldığı takdirde görünür olmayan değerli fikirlerin ön plana çıkarılması da mümkün hale gelir. Buna bağlı olarak ürün ve proje taslakları herhangi bir sorun gündeme geldiğinde yeniden düzenlenebilir.
Tasarım Odaklı Düşünme Metodunu Hangi Firmalar Kullanıyor?
Tasarım odaklı düşünme; Google, Apple ve Airbnb gibi küresel çaplı şirketler tarafından kullanılır. Ayrıca Uber, Nike, Lego, General Electric firmaları da ilgili yöntemden yararlanır. Tasarım odaklı düşünme aşamalarına önem veren diğer şirketler arasında ise Ford, Intuit ve Philips gibi firmalar yer alır.
Tasarım Odaklı Düşünme Örnekleri Nelerdir?
Tasarım odaklı düşünme örnekleri arasında Shimano’nun yenilikçi bisiklet modelleri öne çıkar. Söz konusu marka, bu araçları sevdiği halde satın alıp kullanmaktan kaçınan müşterileri analiz etmiştir. Buna bağlı olarak potansiyel sorunların belirlenmesi ve inovatif çözümlerle gelişmiş bisiklet modellerinin tasarlanması mümkün olmuştur.
Yöntemin önemli örnekleri arasında Lincoln firmasının araba butonlarında değişikliğe gitmesi de yer alır. Bu sayede birbirine benzeyen tuşların sürüş problemlerine yol açması önlenmiştir. Dijital hizmetler kapsamında yapılan en belirgin tasarım odaklı düşünme örneklerinden biri ise Netflix’e aittir. Bu kapsamda insanların DVD satın almak yerine tek tıkla çevrim içi film ve dizilere ulaşabilmeleri sağlanmıştır.
Tasarım Odaklı Düşünme: İşletmenizi Nasıl Dönüştürür?
Tasarım odaklı düşünme metodundan yararlanan işletmeler, daha verimli proje ve ürünlerin geliştirilmesi gibi avantajlara ulaşır. Aynı zamanda müşteri memnuniyetinin artırılması ve iç ilişkilerin güçlendirilmesi noktasında da etkilidir. Bu kapsamda hem işletme bünyesinde hem de hedef kitle özelinde kalıpların dışına çıkılması mümkün hale gelir.
Tasarım Odaklı Düşünme: Dijital Dönüşüme Etkisi ve Örnekler
Tasarım odaklı düşünme yöntemi, ürün ve hizmetlerin kullanıcılara daha pratik bir şekilde sunulmasını mümkün kılar. Söz konusu metot sayesinde karşılıklı etkileşim artırılır ve hem potansiyel sorunlar hem de ihtiyaçlar kolaylıkla tespit edilir. Böylece daha başarılı ürün ve hizmetler geliştirildiği gibi müşteri memnuniyeti de artırılır.
Tasarım odaklı düşünmenin dijital dönüşüm özelindeki örnekleri arasında fiziki satışlardan çevrim içi alışveriş sistemine geçiş yapılması yer alır. Ayrıca yapay zeka teknolojileriyle bulut bilişimden yararlanılması da örnekler arasında ön plana çıkar. Sanal gerçeklik deneyimi ve üç boyutlu ürün inceleme opsiyonu da ele alınan teknikle dijital dönüşüm alanına kazandırılan projelerdendir. Bu süreçte dijital dönüşümün etkisini artırmak için yönetim danışmanlığı hizmetleri ile sağlanan fayda artacaktır. Bununla birlikte farklı ticari faaliyetler için oluşturulan mobil aplikasyonlar da tasarım odaklı düşünme süreçlerinin etkileyici sonuçlarındandır.
Sıkça Sorulan Sorular
Design Thinking Nasıl Yapılır?
Design thinking aşamaları; empati kurma, sorun tanımlama, fikir üretme, prototip oluşturma ve test etme süreçleriyle tamamlanır. Bu kapsamda kullanıcı odaklı bakış açısıyla geleneksel yöntemler yerine yaratıcı stratejiler belirlenir.
Tasarım Odaklı Düşünme Hangi Sektörlerde Kullanılabilir?
Tasarım odaklı düşünme temelde mimarlık ve mühendislik gibi teknik çalışmaların gerçekleştirildiği endüstrilerde kullanılır. Buna ek olarak pazarlama, e-ticaret, insan kaynakları, iş güvenliği, dijital okuryazarlık olarak çeşitlenen tüm girişimcilik alanlarında ilgili yöntemden yararlanılır.
Tasarım Odaklı Düşünme Metodunu Öğrenmek için Hangi Kitaplar Önerilir?
Eğitimde Tasarım Odaklı Düşünme Yaklaşımı ve Uygulama Örnekleri adlı kitapla ilgili yöntemin temel prensipleri yakından tanınabilir. Ayrıca Donald Norman tarafından yazılan Design of Everyday Things, Yaratıcı Özgüven, Akıl Dışı ama Öngörülebilir gibi eserler de söz konusu metodun önemli özelliklerini okuyuculara aktarır.
